W sądach pojawiają się dwa kierunki sporów z bankami. Część klientów walczy o sankcję kredytu darmowego, a część kwestionuje umowy oparte na WIBOR. Są i tacy, którzy odkrywają, że mają obie podstawy do roszczeń. Wynika to z tego, że dokument analizowany z jednej perspektywy odsłania dodatkowe uchybienia. Wyjaśniamy, czy można zastosować sankcję kredytu darmowego przy WIBOR.
Czy WIBOR wpływa na możliwość zastosowania sankcji darmowego kredytu?
Niektórzy kredytobiorcy obawiają się, że kredyt z WIBOR wyłącza rozwiązanie, jakim jest sankcja darmowego kredytu. Tymczasem przepisy nie uzależniają SKD od rodzaju stopy procentowej. Liczy się zgodność umowy z wymaganiami ustawy o kredycie konsumenckim. Jeśli bank nie wyjaśnił zasad zmiennego oprocentowania albo przedstawił niejasne informacje o kosztach, to konsument może podnieść zarzut nieprawidłowości. Osoba planująca pozew o WIBOR czasami odkrywa, że umowa narusza ustawę, to być może właśnie wtedy otwiera się droga do SKD. Warto spojrzeć na to praktycznie. Jeżeli konsument nie potrafi doszukać się w umowie, np. tego, z czego wynika wysokość rat, to jest to podejrzane i warto skonsultować się ze specjalistą, czy czasem nie przysługuje w tej kwestii sankcja kredytu darmowego.
Jakie błędy w umowach z WIBOR mogą uprawniać do sankcji kredytu darmowego?
W umowach z WIBOR pojawiają się błędy, które utrudniają analizę kosztów i mogą otworzyć drogę do sankcji darmowego kredytu. Jednym z nich jest brak definicji wskaźnika, co uniemożliwia ocenę, na jakiej podstawie bank wylicza raty. Kolejnym problemem jest brak jasnych zasad zmiany oprocentowania, przez co konsument nie wie, gdzie sprawdzić dane potrzebne do oceny wysokości raty. Zdarza się również, że dokument zawiera błędnie obliczoną RRSO albo nie przedstawia pełnych informacji o całkowitych kosztach kredytu. W niektórych kredytach WIBOR występują nieścisłe dane dotyczące marży lub kosztów dodatkowych, wpisane w formularzu informacyjnym. Takie nieprawidłowości utrudniają świadome podjęcie decyzji o zobowiązaniu i mogą stać się podstawą do ubiegania się o sankcję kredytu darmowego.
Kiedy można zastosować SKD przy umowie opartej o WIBOR?
Konsument powinien sprawdzić zarówno informacje udzielone przed podpisaniem dokumentów, jak i treść samej umowy WIBOR. Dopiero zestawienie obu sfer pozwala ustalić, czy doszło do uchybień, które mogą uprawniać do SKD. Poniżej opisujemy przesłanki do sankcji darmowego kredytu.
Kredyt ma charakter konsumencki
Sankcja kredytu darmowego ma zastosowanie tylko wtedy, gdy umowa spełnia wymagania ustawy o kredycie konsumenckim z 12 maja 2011 r. Oznacza to, że osoba zaciągająca zobowiązanie musi działać jako konsument, czyli brać kredyt na cele prywatne. Dotyczy to także umów ze zmiennym oprocentowaniem. Jeśli środki z kredytu WIBOR mają zasilić działalność gospodarczą, inwestycję zarobkową albo zakup wyposażenia do firmy, to taka umowa nie jest traktowana jako konsumencka i sankcja kredytu darmowego nie ma zastosowania.
Umowa nie zawiera elementów wymaganych ustawą
Kolejnym krokiem jest analiza kredytu WIBOR pod kątem przepisów. Dokument powinien wskazywać całkowity koszt zobowiązania, RRSO, zasady ustalania oprocentowania oraz sposób obliczania rat, w zakresie, w jakim wymaga tego art. 30 i 45 ustawy o kredycie konsumenckim. Jeśli nie ma tych danych w umowie, to również jest to podstawa, do wystąpienia o sankcję darmowego kredytu.
Bank naruszył obowiązki informacyjne
Ostatni obszar, który warto sprawdzić, dotyczy informacji przekazanych przed podpisaniem umowy. Chodzi o dane wpisane do formularza informacyjnego oraz o wyjaśnienia udzielone podczas rozmowy z doradcą. Jeśli pracownik banku nie opisał zasad zmiennego oprocentowania albo pominął koszty dodatkowe, to konsument może powołać się na sankcję darmowego kredytu. Przykładem jest sytuacja, gdy kredytobiorca dowiaduje się o wpływie WIBOR dopiero po pierwszej zmianie raty. Jeżeli bank nie przedstawił tego mechanizmu w sposób jasny, to uchybił obowiązkom ustawowym.
Sankcja kredytu darmowego może mieć zastosowanie także przy umowie opartej na WIBOR, ponieważ przepisy nie uzależniają jej od rodzaju oprocentowania. Roszczenia związane ze SKD i zastrzeżeniami wobec WIBOR mają odmienne skutki, więc nie składa się ich jako dwóch żądań głównych w jednym pozwie. Można jednak wskazać jedno żądanie jako pierwsze, a drugie przedstawić jedynie na wypadek, gdyby sąd nie podzielił podstawowego stanowiska.
