Jakie jest stanowisko sądów w kwestii kredytów z WIBOR-em? Czy osoby, które posiadają zobowiązania finansowe z tą stawką, mogą liczyć na przychylność organu sprawiedliwości? Sprawdź, jakie wyroki wydają sądy w sprawach kredytów z WIBOR-em i rozwiej swoje wątpliwości.
Całkowite wyeliminowanie oprocentowania z umowy kredytowej
W niektórych przypadkach sądy decydują się na wyeliminowanie z umowy kredytowej zarówno wskaźnika WIBOR, jak i marży banku. Takie rozstrzygnięcie oznacza, że kredytobiorca spłaca jedynie kapitał bez żadnych odsetek. Dobrym przykładem jest wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z 4 października 2024 r. (sygn. akt I C 217/24), w którym organ sprawiedliwości uznał, że bank nie dopełnił obowiązku informacyjnego wobec klienta. Skutkowało to usunięciem obu składników oprocentowania z umowy zawartej z instytucją finansową. W efekcie kredyt stał się bezodsetkowy, co znacząco obniżyło całkowity koszt zobowiązania dla konsumenta. Takie orzeczenia mają na celu przywrócenie równowagi kontraktowej między stronami umowy.
Banki często odwołują się od wyroków eliminujących z umowy kredytowej wszystkich składników oprocentowania, argumentując, że taka decyzja jest zbyt daleko idąca. Sądy jednak coraz częściej przychylają się do stanowiska kredytobiorców, stwierdzając brak transparentności w informowaniu o ryzyku związanym z kredytem z WIBOR-em za nieakceptowalny.
Usunięcie z umowy kredytowej wskaźnika WIBOR i pozostawienie marży
Wyeliminowanie z umowy jedynie wskaźnika WIBOR i zachowanie marży banku jako jedynego składnika oprocentowania skutkuje obniżeniem rat kredytowych. Z reguły marża banku jest zazwyczaj niższa niż suma marży i WIBOR-u. Warto tutaj przytoczyć postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z 2022 r., który uznał, że bank nieprawidłowo poinformował konsumenta o ekonomicznych konsekwencjach zmiany wysokości oprocentowania. Dzięki usunięciu WIBOR-u z umowy i pozostawieniu jedynie stałej marży banku rata kredytu zmniejszyła się z blisko 6700 zł do ok. 1700 zł.
Zmiana warunków umowy z powodu sytuacji na rynku
W przypadku kredytów z WIBOR sąd może stwierdzić, że doszło do tzw. nadzwyczajnej zmiany stosunków związanej z sytuacją na rynku, co uzasadnia modyfikację warunków umowy. Wtedy istnieje opcja zastąpienia wskaźnika WIBOR innym, bardziej stabilnym wskaźnikiem referencyjnym. Takie rozstrzygnięcia opierają się na przepisach kodeksu cywilnego dotyczących klauzuli rebus sic stantibus, która pozwala na zmianę umowy w przypadku istotnej zmiany okoliczności. Sąd analizuje, czy wzrost oprocentowania kredytu wynikający ze zmian WIBOR-u był przewidywalny i czy kredytobiorca został odpowiednio poinformowany o ryzyku. Jeśli uzna on, że doszło do nadzwyczajnej zmiany stosunków, może zdecydować o zmianie wskaźnika referencyjnego na inny, np. stawkę referencyjną NBP. Chroni to konsumentów przed nieprzewidywalnymi zmianami kosztów kredytu i pozwala dostosować warunki umowy do aktualnej sytuacji ekonomicznej.
Całkowite unieważnienie umowy kredytowej
Najdalej idącym rozstrzygnięciem jest całkowite unieważnienie umowy kredytowej. Organ sprawiedliwości może zdecydować się na taki krok, jeśli stwierdzi, że zawierała ona niedozwolone postanowienia. Przykładem jest wyrok Sądu Okręgowego w Suwałkach z 22 stycznia 2025 r. (sygn. akt I C 332/24), w którym sąd unieważnił umowę kredytu hipotecznego opartego na wskaźniku WIBOR. Uznano, że bank nie przekazał kredytobiorcom istotnych informacji na temat kredytu z WIBOR-em, a oświadczenie o ryzyku zmiennej stopy procentowej było niewystarczające. W konsekwencji sąd stwierdził nieważność umowy i zasądził na rzecz powodów stosowną kwotę wraz z odsetkami. Dla kredytobiorców wyroki w pozwach o WIBOR, które kończą się unieważnieniem umowy, mogą oznaczać znaczące korzyści finansowe, zwłaszcza jeśli spłacili już oni znaczną część kapitału i odsetek.
Dotychczasowe orzeczenia w sprawach kredytów z WIBOR-em są zróżnicowane i zależą od konkretnych okoliczności danej sprawy. Choć pojawiają się wyroki korzystne dla kredytobiorców, większość z nich nie jest jeszcze prawomocna, a banki aktywnie składają apelacje. Ostateczny kierunek linii orzeczniczej w sprawach dotyczących WIBOR-u wciąż się kształtuje.