Wskaźnik WIBOR oraz poziom inflacji to pojęcia, które mają bezpośredni wpływ na finanse milionów Polaków, zwłaszcza tych spłacających kredyty. Czy wpływają na siebie, czy raczej jeden zależy od drugiego? Warto znać te korelacje, aby lepiej rozumieć, co zachodzi na rynku finansowym. Przeczytaj i dowiedz się, co warto wiedzieć o WIBOR i inflacji.
Czy wyższy WIBOR przekłada się na zwiększenie inflacji?
Wśród części opinii publicznej pojawia się przekonanie, że wzrost WIBOR-u automatycznie prowadzi do wyższej inflacji. Takie założenie może wydawać się logiczne, skoro koszty finansowe rosną, ceny również powinny iść w górę. W praktyce jednak działa to odwrotnie. WIBOR rośnie zwykle wtedy, gdy bank centralny chce schłodzić gospodarkę i ograniczyć wzrost cen. Wyższe oprocentowanie kredytów nie pobudza inflacji, lecz ją wyhamowuje. Osoby spłacające umowy z WIBOR-em płacą więcej, co zmniejsza ich siłę nabywczą. Podobnie firmy ograniczają nowe inwestycje. Mniej pieniędzy trafia do obiegu, co osłabia presję na wzrost cen.
W jaki sposób zmiany WIBOR-u oddziałują na poziom cen?
WIBOR działa jak zawór, który reguluje tempo obiegu pieniędzy w gospodarce. Gdy jego wartość spada, kredyty stają się łatwiej dostępne i tańsze. Banki mogą wtedy oferować niższe oprocentowanie, a klienci chętniej decydują się na finansowanie zakupów czy inwestycji. Przykład? Rodzina, planująca remont mieszkania, może bez większych obaw zaciągnąć kredyt na nowe meble i sprzęt AGD, bo rata nie obciąża zanadto domowego budżetu. Podobnie właściciel firmy transportowej może zdecydować się na leasing nowych pojazdów, licząc na szybki zwrot z inwestycji. W gospodarce pojawia się więcej pieniędzy, rośnie popyt na towary i usługi, co w naturalny sposób winduje ceny.
Odwrotny scenariusz rozgrywa się, gdy WIBOR idzie w górę. Kredyty drożeją, banki stają się bardziej ostrożne, a klienci dwa razy zastanowią się, zanim złożą wniosek o finansowanie. Osoby spłacające umowy z WIBOR-em zauważają, że miesięczna rata kredytu hipotecznego wzrosła o kilkaset złotych. Wtedy rezygnują z planowanych wydatków, odkładają większe zakupy na później. Przedsiębiorca, który rozważał otwarcie nowego punktu sprzedaży, zaczyna kalkulować ryzyko i często wstrzymuje decyzję. W efekcie mniej pieniędzy trafia na rynek, co ogranicza presję na wzrost cen.
Czy niższy WIBOR pomaga ograniczyć inflację?
Niższy WIBOR raczej nie prowadzi do ograniczenia inflacji, lecz do jej pobudzenia. Tanie finansowanie zachęca do zakupów i inwestycji, a zwiększone wydatki powodują wzrost cen. Bank centralny, chcąc przeciwdziałać inflacji, najczęściej podejmuje działania odwrotne – podnosi stopy procentowe, co wpływa na wzrost WIBOR-u. W okresach spadku inflacji WIBOR może zostać obniżony, by ożywić gospodarkę. Taki mechanizm działał na przykład po 2020 roku, kiedy stopy procentowe były bardzo niskie, a umowy z WIBOR-em zapewniały rekordowo tanie kredyty.
WIBOR a inflacja – jakie znaczenie mają dla kredytobiorców?
Osoby spłacające kredyty z umową z WIBOR-em są bezpośrednio narażone na jego zmiany. Wzrost WIBOR-u skutkuje wyższymi ratami, a to może poważnie obciążyć domowe finanse. Taki mechanizm działał na przykład po 2020 roku, kiedy stopy procentowe były bardzo niskie, a umowy z WIBOR-em zapewniały rekordowo tanie kredyty. Wiele osób zdecydowało się wtedy na zakup mieszkania lub domu, zakładając, że niskie raty utrzymają się na dłużej.
Przy wysokiej inflacji, która już sama w sobie zmniejsza siłę nabywczą pieniędzy, dodatkowy wzrost kosztów kredytu potęguje presję na budżet. Z drugiej strony, w okresie spadającej inflacji i obniżanego WIBOR-u raty mogą się zmniejszyć, przynosząc kredytobiorcom pewną ulgę. Obecnie jednak wielu konsumentów doświadcza poważnych trudności finansowych z powodu wysokich rat i rozważa, czy warto złożyć pozew o WIBOR, kwestionując legalność stosowania tego wskaźnika WIBOR.
Zależność między inflacją a WIBOR-em nie jest symetryczna. To inflacja wpływa na WIBOR, a nie odwrotnie. Gdy inflacja rośnie, NBP podnosi stopy procentowe, żeby ją ograniczyć. Następnie wzrasta WIBOR, ponieważ banki spodziewają się wyższych kosztów. WIBOR oddziaływać pośrednio na inflację przez koszty kredytu, popyt i dostępność pieniądza.